Instytut Kaszubski

"Pomorskie przystanki literackie" są (drugim) zbiorem esejów, przywołujących różnorodne, nowe i starsze, ale zawsze interesujące publikacje. Są wśród nich powieści, tomiki poezji, książki naukowe i literatura faktu. Wszystkie one posiadają dedykacje prezentowanych osób, które albo pochodzą z Pomorza lub są z nim mniej lub bardziej związani. Dedykacje pochodzą czasem od autorów, a niekiedy są to jedynie słowa ofiarodawcy wartościowej pozycji, którą należy zatrzymać w pamięci. Wszystkie teksty prezentują „żywych ludzi”, których poznajemy przez utwory, ale także przeżycia, refleksje i
spostrzeżenia. Ich portrety często przeplatane się emocjami, doświadczeniami i przeżyciami Autorki.
Prezentowani bohaterowie tekstów pozostawili na tyle trwały ślad w kulturze Pomorza, że warto o tym mówić i pisać.
"Pomorskie przystanki literackie" są ciekawą literacko-biograficzną publikacją, w której każdy czytelnik znajdzie z pewnością coś ciekawego i odpowiedniego dla siebie.

Klemens Derc, "Zarys biograficzny Sługi Bożego ks. bpa Konstantyna Dominika" - to najnowsze wydawnictwo Instytutu Kaszubskiego oraz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. "Zarys..." K. Derca - działacza i pisarza kaszubskiego - powstał w 1972 roku. Przywołują go autorzy nowszych biografii tego "nowoczesnego świętego", jak bpa Dominika określił ks. prof. Franciszek Sawicki. Pracę K. Derca przygotował do druku i wzbogacił przypisami i interesującymi dokumentami prof. Józef Borzyszkowski.

Spis treści:

Józef Borzyszkowski, Zamiast wstępu: Profesor Tadeusz Oracki - szkic do portretu

1. Krzysztof Kaldenbach - poeta z Królewca (1613-1698)

2. O pochodzeniu królewieckiego profesora medycyny Andrzeja Jana Orloviusa (Orłowskiego)

3. Mazury i Warmiacy jako profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1818-1831. (Z zagadnień wkładu Mazurów i Warmiaków d nauki i kultury polskiej w XIX wieku)

4. Warszawscy "odkrywcy" Warmii i Mazur

5. Jeszcze jeden "odkrywca" biografii Jakuba Fryderyka Hoffmanna

6. Antoni Donimirski (1846-1912) - niesłusznie zapomniany Pomorzanin, Polak i Europejczyk

7. Sztuki Hermanna Sudermanna na scenach polskich (1890-1960)

8. Dyskusje i polemiki wokół Słownika Stefana Ramułta w latach 1893-1914

9. Kontakty uczonych z pomorza i Prus Wschodnich z Akademią Umiejętności w Krakowie w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku

10. Na twardych deskach wsławił mowę polską (w setną rocznicę urodzin Michała Kajki)

11. Stefan Wysocki - zapomniany dyplomata, redaktor i tłumacz literatury polskiej

12. Emilia Sukertowa-Biedrawina - pisarka zapomniana?

13. Augustyn Steffen (1901-1992) - folklorysta warmiński

14. Arnold Kwietniowski - zapomniany dziennikarz polski z Królewca

15. Przemilczenia i mistyfikacje. Na marginesie artykułów o Romanie Wapińskim

Bibliografia

​

Gdańsk 2020

"Wiemy, że każdy człowiek ma swoją historię i swoją tajemnicę. Lepiej mogłem zrozumieć późniejsze wspomnienia bohatera niniejszej opowieści - Jørgena Mogensena. On, który wracał z niemieckiego obozu koncentracyjnego przez Londyn, spontanicznie dołączył do marszu protestacyjnego polskiej emigracji wojennej. Protestował równie ostro jak Polacy przeciwko zmowie w Jałcie, w wyniku której zachodni alianci oddali Polskę pod kuratelę Związku Radzieckiego. Mało tego, po powrocie z Londynu do Kopenhagi, dyplomata Jørgen Mogensen został wysłany do stalinowskiej, okrojonej o 1/3 terytorialnie Polski, którą dobrze znał z okresu niepodległości. Razem więc z naszymi rodakami głęboko przeżywał widok gruzów ukochanej Warszawy, Polaków powracających z niemieckich obozów i repatriowanych z zabranych Kresów Wschodnich RP, aresztowania żołnierzy i urzędników polskiego państwa podziemnego, proces 16 przywódców w Moskwie, braki w zaopatrzeniu, przesiedlenia w ramach akcji "Wisła" i wiele, wiele innych wydarzeń. Wszystkie one pozostawiły poważne ślady w jego wspomnieniach.

Mogłoby się wydawać, że nasz bohater nie był człowiekiem niezwykłym, a jedynie na swój sposób innym, bolejącym nad losem Polski zmartwychwstałej, w której wyrastał. To też jest powód, dla którego warto o takich ludziach pisać, zwłaszcza że był patriotą dwóch ojczyzn - Danii i Polski".

Fragment Wstępu

Gdańsk 2020